Είναι ορισμένα έθιμα που έχοντας κάνει τον κύκλο τους, πεθαίνουν σιγά – σιγά, φτάνοντας στο σημείο να νεκρωθούν, με αποτέλεσμα να ταυτίζονται με συγκεκριμένες εποχές και να περνούν στο φάσμα της ιστορίας.
Έτσι, δεν είναι; Όχι πάντα. Υπάρχει και ένα μικρό παραθυράκι στη διαπίστωση αυτή που μας λέει ότι ορισμένα από αυτά μπορούν να αναβιώσουν και ξεκινήσουν μία νέα σελίδα στην πορεία τους.
Αρκεί βέβαια να υπάρξουν τα πρόσωπα εκείνα που θα δείξουν τη βούληση για να τα επαναφέρουν στη σύγχρονη πραγματικότητα, βγάζοντάς τα από το χρονοντούλαπο.
Η Πάτρα και το καρναβάλι της είναι συνδεδεμένα με αρκετά έθιμα που πλέον έχουν εξαφανιστεί ή τείνουν να εκλείψουν. Επειδή όμως έχουν συνδεθεί στο μυαλό όσων τα είχαν γνωρίσει με υπέροχα χρόνια, άλλες εποχές, παλιών καρναβαλιών, υπάρχει πάντα για αυτά το αίσθημα της νοσταλγίας και της αναπόλησης.
Το έθιμο που επέλεξε να αναβιώσει ο Πατρινός Σωτήρης Κουρμούζης, δεν τείνει να εξαφανιστεί. Έχει νεκρωθεί, δεν υπάρχει, τουλάχιστον τα τελευταία 30 χρόνια. Δεν υπάρχει όχι μόνο στην Πάτρα που το γέννησε και το έκανε γνωστό, αλλά πουθενά.
Μιλάμε για το έθιμο των κέρινων αυγών που είχαν μέσα τους κομφετί και σπάζοντάς τα, πεταγόταν στους γύρω, φέρνοντας ένα χαρούμενο και καρναβαλικό κλίμα στην ατμόσφαιρα.
Ήταν ο λεγόμενος αυγοπόλεμος, ένα από τα κλασικά έθιμα της πατρινής αποκριάς που άρεσε σε όλους μικρούς και μεγάλους, σε Πατρινούς και επισκέπτες της πόλης την περίοδο του καρναβαλιού.
Τα κέρινα αυτά αυγά ήταν αποτέλεσμα οικοτεχνιών και αποτελούσαν μοναδικά και αυθεντικά είδη της Πάτρας και του καρναβαλιού της.
Σύμφωνα με ιστορικές πηγές που έχει διαβάσει ο Σωτήρης Κουρμούζης, εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Πάτρα, στις αρχές του 20ου αιώνα, το 1902. Από τότε και μετά, κυριάρχησαν στη διασκέδαση των Πατρινών για δεκαετίες.
“Ήταν ο πιο διαδεδομένος τρόπος για να πετάξεις κομφετί τα κέρινα αυγά” τονίζει ο ίδιος μιλώντας στο patrasevents.gr. “Έτσι έμαθαν να πετούν κομφετί οι Πατρινοί και είναι χαρακτηριστικό ότι στις παλιές παρελάσεις, αυγά πετούσε ο κόσμος και όχι σκέτο κομφετί”.
Το έθιμο των κέρινων αυγών υπήρχε παντού τα χρόνια των δεκαετιών του ’50, του ’60, του ’70 έως και στα τέλη του ’80. Στα καρναβαλικά πάρτι, στις χοροεσπερίδες, στις παρελάσεις, ενώ στα νυχτερινά κέντρα για όσους είχαν ζήσει εκείνες τις εποχές, σίγουρα θα θυμούνται ότι τα μοίραζαν σε κάθε τραπέζι.
Πλέον δεν υπάρχουν, δεν κατασκευάζονται σε κανένα μέρος της Ελλάδος ή και του εξωτερικού. Ήρθαν οι τυποποιημένες σερπαντίνες και τα κομφετί, τα τεχνικά κατασκευάσματα των σπρέι και άλλα για να πάρουν την θέση των κέρινων αυγών.
Πριν από 1,5 με 2 μήνες ο Σωτήρης Κουρμούζης, έχοντας γνωρίσει αυτό το έθιμο του Πατρινού Καρναβαλιού, μέσα από τον πατέρα του που ήταν από τους δημιουργούς των κέρινων αυγών, αποφάσισε να δημιουργήσει το δικό του οικοτεχνείο και να προσπαθήσει να αναβιώσει ένα έθιμο που έχει σβήσει.
Ο κυριότερος λόγος που αποφάσισε κάτι τέτοιο δεν ήταν όπως μας λέει για τις αναμνήσεις των παιδικών του χρόνων που του ξυπνούσαν τα κέρινα αυγά, αλλά κυρίως για να γνωρίσει από κοντά και να μάθει η νέα γενιά αυτό το πατροπαράδοτο έθιμο της πατρινής αποκριάς και του καρναβαλιού της, καθώς οι σημερινοί 25άρηδες και 30άρηδες, δεν το ξέρουν καν.
“Ο πατέρας μου ήταν μουσικός, δούλευε σε νυχτερινά κέντρα και θυμάμαι που τα έφτιαχνε και τα πήγαινε στο μαγαζί για να τα πάρει από εκεί ο κόσμος. Θέλησα να αναβιώσω αυτό το έθιμο για να το μάθει ο κόσμος γιατί πρόκειται για κάτι που αφορά τόσο την ιστορία του καρναβαλιού της Πάτρας, όσο και την ίδια την ιστορία της πόλης.
Τα κέρινα αυγά, σύμφωνα με τα όσα έχω διαβάσει, ήταν ο προάγγελος του σοκολατοπόλεμου, που γνώρισε η Πάτρα στη συνέχεια”.
Το έθιμο ήταν γνωστό και στο εξωτερικό, συνυφασμένο όμως με την αριστοκρατία και την ελίτ.
“Στην Πάτρα έγινε διαδεδομένο και πήρε ένα μαζικό χαρακτήρα, με το λαό να διασκεδάζει με αυτό. Για μένα είναι κάτι πιο αυθεντικό από τα σπρέι και τα υπόλοιπα που πετάμε στις μέρες μας στα καρναβάλι και έχει θα έλεγα ένα χαρακτήρα αθωότητας που η πόλη αξίζει να προσπαθήσει να επαναφέρει στο καρναβάλι της”.
Ο ίδιος, άλλωστε, ξεκαθαρίζει ότι ο σκοπός του είναι ανιδιοτελής, δεν έχει να κάνει με το κέρδος, άλλωστε το εργαστήριο που έχει για αυτόν τον σκοπό, δεν μπορεί να εξυπηρετήσει κάποια μορφή εμπορικής – μαζικής παραγωγής. Είναι καρναβαλιστής που αγαπά την πόλη και το καρναβάλι της. Εξάλλου, το να φτιάξει ένας άνθρωπος μία πλειάδα από κέρινα αυγά, δεν είναι και τόσο εύκολο, χρειάζεται χρόνος, επιμονή, υπομονή και μεράκι.
“Η κατασκευή των κέρινων αυγών γίνεται στο χέρι. Δεν υπάρχει κάποιο μηχάνημα για να το φτιάξει κανείς αυτό το είδος. Το προϊόν, έτσι, είναι χειροποίητο” τονίζει ο ίδιος. “Ωστόσο, δεν θα έλεγα ότι χρειάζεται κάποια μορφής εξειδίκευσης ή τέχνης για να το κατασκευάσει κανείς. Η δημιουργία του είναι σχετικά εύκολη, αρκεί να έχεις τη διάθεση να μάθεις”.
Αυτό το έθιμο και η αναβίωσή του θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από την πόλη και να περάσει στο στάδιο εξαγωγικής παραγωγής; Ο Σωτήρης Κουρμούζης, ξεκαθαρίζει ότι από μόνος του δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο.
Χρειάζεται και η βοήθεια της πόλης, του Καρναβαλικού Οργανισμού και του δήμου. Και όπως αποκαλύπτει στο patrasevents.gr, έχουν ήδη γίνει κάποιες επαφές με τους αρμοδίους και τα στελέχη του Πατρινού Καρναβαλιού, για τα επόμενα καρναβάλια. Άλλωστε, το ενδιαφέρον του κόσμου, μαθαίνοντας ότι κάποιος αποφάσισε να προχωρήσει στην αναβίωση αυτού του εθίμου είναι μεγάλο.
“Οι παλιοί που το θυμούνται, με ρωτάνε για να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες, οι νέοι που δεν το ξέρουν δείχνουν ενδιαφέρον για να το γνωρίσουν” τονίζει. Ο δρόμος έτσι για την αναβίωση ενός κλασικού και ιστορικού εθίμου της Πάτρας, μάλλον, έχει ανοίξει.
Το άρθρο Ο Πατρινός Σωτήρης Κουρμούζης που αναβιώνει τα κέρινα αυγά στο Καρναβάλι του σήμερα! εμφανίστηκε πρώτα στο Skai Patras | Eιδήσεις | Πάτρα | Δυτική Ελλάδα.